Inlad Empire

Por primeira vez nunha sá de cinema, durminme. Non teño por menos que recoñecerlle momentos sublimes. Mais pra min foron só iso: intres, flaxes e esceas recurrentes, inconexas e ás veces marabillosas. O meu hemisferio esquerdo debe de poder ante esta (xa) peli de culto. Iso de que tres horas transcorren nun suspiro...

Arquitectura vs Feismo

Premios de Arquitectura Americana.

Premios de Feísmo Galego (ver máis aquí, acó e acolá)

E non somos os únicos... ou será cousa da antiga Gallaecia?

O Feismo é un tema moi discutido e moi estudiado. Curioso xeito de preocuparse pola estética e non pola ética... Canta razón ten Gallego Jorreto: "Dáme rabia porque é unha caricatura hipócrita. ¿Que pasa coas grandes actuacións, a especulación inmobiliaria, a destrucción da paisaxe agraria e do litoral? Eu non cualifico a arquitectura por fea ou bonita".

Son rural...

Veño de ler este artigo, do que me chamou poderosamante a atención estes parágrafos:

"... Quizais o emprego das novas tecnoloxías e o afastamento progresivo dos mozos das aldeas fan que cada vez exista un abismo maior entre o mundo rural e a arte. Moitos artistas simplemente non se decaten en que viven nunha sociedade que aínda conserva una grande influenza das tradicións e modos de vida do medio rural. As veces semella que nas cidades galegas xa non quedase ninguén que proveña do campo..."

"... a cultura tradicional galega está "morrendo" e a súa xeración, a dos anos 70, é a derradeira que tivo a oportunidade de vivir no mundo rural..."

Pois ben, é certo. Renégase de onde vimos. As cidades galegas (e tamén na que eu vivo) veñen de converterse nunha caste de urbes habitadas por aldeáns. Xa non só por ir cada fin de semana a polo chourizo e as patacas. Queda moito da mentalidade tradicional, para ben e para mal. Persisten usos e costumes colectivos. Se cadra é por iso nosa falta de identidade colectiva: a procura da identidade individual. Somos o que non queremos ser.

Boa parte da miña xeración somos os primeiros que nacemos nun medio urbano/vilego. E tamén a boa parte da miña xeración xa non lles valen os valores e costumes dos nosos pais nin a súa fala. Comportámonos como urbanitas de nova fornada, novos ricos, arrenegamos das raíces. E somos aldeáns transplantados nun medio no que non tivemos referentes claros e válidos. É máis doado desbotar o pasado que adaptalo.

Noutro artigo tamén de hoxe, hai outros dous fragmentos que teñen o seus aquel:

"O campo hoxe debía ser un luxo", comenta. "A nova fisiocracia. Pero para iso cómpre conectar o país dixital e xeograficamente. Cos núcleos illados, a enerxía pérdese".

"Se hai xente que se libera de ser labrega para "escravizarse como camareiros", non hai autoodio, senón falta de expectativas."

Pra considerar o campo coma un luxo hai que deixar atrás moito auto-odio. Pensar que o de fóra é mellor. Somos aldeáns camuflados de urbanitas e acomplexados das nosas orixes. Tanto que moita xente relaciona aldea e atraso. E vendo como vivimos nas cidades, é como pra polo en dúbida. Sempre lle comparo á xente como me criei a como se crían hoxe os nenos, pechados e sós, saíndo de cinco a seis ao parque. E iso non ten que ver coa falta de expectativas.

Bon Antruido...

Hoxe lin en culturagalega.org sobre o Entroido de Salcedo, en terras da Pobra de Brollón, na outra beira do Sil. Falan das moitas similitudes cos entroidos de Europa adiante.

Eu non dou chegado tan lonxe. Mais chámame a atención as semellanzas co entroido dos Pirineos. Ese medo ou respeto ao oso/onso/hartzaé común e lóxico nunhas sociedades gandeiras. Unha das mázcaras da miña infancia zoscábanos cunha vexiga coma os zaku-zaharrak do entroido/iñaute de Lesaka. Os boteiros, mázcaras, irrios e peliqueiros fan soar chocas semellantes ás esquillas de Aragón e as polunpak ou joaleak vasconavarras. As madamas en Aragon e Galiza son irmás das mairuak de Nafarroa.

O caso é que lendoo, veume á memoria Bielsa, no Sobrarbe do Alto Aragón. Esta vila ten un Carnabal de sona, o mellor conservado de todo Aragón.



Nesta foto antiga vese a personaxe máis representativa, o 'onso', que é como lle chaman ao oso no dialecto belsetán, gardado por uns 'domadors'. Seica nos Pirineos din que se o oso sae da cova e se atopa coa lúa vella volve acubillarse e a primavera ha tardar corenta días máis. Se é noite pecha, adiantarase o ciclo. Igualiño que no sonado Dia da Marmota ianqui (do que soubera polo Acedre), só que é máis doado de manexar unha marmota...

Estoutras personaxes con saias, chocas e cornos de castrón son os Trangas.

Tamén teñen madamas,

E velaquí o amontato (un home dacabalo dunha vella). Non atopei nada do caballé (cabalo que un mozo loce na súa cintura), da hiedra (feita coas follas dunha hedra) e da garreta (mázcara feita de panos portugueses). Case como se estivera na casa...

Non vos perdades tamén as historias (rifa incluída) en belsetán en Charrando TB. Cousas ben interesantes como a da Bolsa de Bielsa, dramático episodio da Guerra Civil, no que esta vila quedou como reducto republicano tras do avanzo das tropas nacionais.

A beleza destes vales ben paga a pena. Velaí unha mostra deste pasado mes de decembro, sacada dende o Collado de las Pegueras, a 1989 metros. Ao fondo o Macizo do Monte Perdido, con A Bal Berde e A Bal de Bielsa ao seu pé e co Pico L'Orbar en primeiro termo.